معرفت نفس در قرآن كريم
«و آنگاه كه پروردگارت از بنى آدم از فرزندانشان پيمان گرفت و آنها را بر نفس خودشان شاهد گرفت كه آيا من پروردگار شما نيستم؟ گفتند: آرى، گواهى مىدهيم.»
«همچون كسانى كه خدا را فراموش كردند نباشيد كه نفسشان را از يادشان برد و فراموشانيد …»
«اى كسانى كه ايمان آوردهايد؟ بر شما باد به مراقبت نفستان، اگر شما هدايت يابيد كسى كه گمراه است به شما خسارتى نمىرساند.»
معرفت نفس در احاديث
امير المؤمنين عليه السّلام- فرمود: «زيرك كسى است كه خود را شناخت و عمل خود را خالص كرد.»
«شناخت نفس، سودمندترين از دو شناخت است.»
«عارف كسى است كه نفس خود را بشناسد، آن را آزاد و از هر چه آن را (از خدا) دور مىسازد و فرار مىدهد، پاك كند.»
«نهايت معرفت آن است كه انسان خود را بشناسد.»
«شناخت نفس، سودمندترين شناختهاست.»
«هر كس به معرفت نفس دست يافت، به رستگارى بزرگ رسيد.»
«برترين معرفت آن است كه انسان نفس خود را بشناسد.»
«برترين حكمت، معرفت انسان نسبت به نفس خودش و آگاهى نسبت به ارزش خويش مىباشد.»
«بالاترين عقل، معرفت انسان نسبت به نفس خود است، پس هر كس نفس خود را شناخت، عاقل شد و هر كس نسبت به آن جاهل ماند، گمراه گشت.»
«در شگفتم از كسى كه نسبت به نفس خود جاهل است، چگونه پروردگارش را مىشناسد؟»
«كسى كه به نفس خويش جاهل است، چگونه ديگرى را مىشناسد؟»
«هر كه نفس خود را شناخت، مجرد شد.»
«در شناخت براى انسان همين قدر كافى است كه نفس خود را بشناسد.»
«در نادانى انسان همين بس كه به نفس خود جاهل باشد.»
«هر كس نسبت به نفس خود جاهل باشد، آن را بيهوده رها كرده است.»
«هر كه نفس خود را شناخت، پروردگارش را شناخت.»
«هر كه نفس خود را شناخت، كارش بالا گرفت.»
«هر كه نفس خود را شناخت، نسبت به غير خودش عارفتر است.»
«به تحقيق، هر كس خود را بشناسد، به درجه نهايى هر معرفت و علمى رسيده است.»
«كسى كه نفس خود را نشناخت، از راه نجات دور شد و در گمراهى و جهالت فروافتاد.»
«نسبت به نفس خود جاهل مباش؛ زيرا كسى كه در شناخت نفس خود جاهل باشد، نسبت به همه چيز جاهل است.»
