تهذیب نفس؟!
تهذیب نفس یعنی اینکه هرآنچه انجام می دهیم، آن را به ذکر واقعی تبدیل کنیم؛ مثلا خود تلاوت قرآن ذکر است. خود نماز «و لَذِکرُ اللهِ الأکبر» است. شما الان اینجا نشسته اید این ذکر است؛ به شرطی که این ذکر را از گوش دادن، شنیدن ، فهمیدن و حفظ کردن . در عمل پیاده کنید، یعنی این ذکرها همه جا خودش را نشان بدهند.
مطلب ساده اینکه ما می گوییم الله اکبر خدای ناکرده وقتی که گناه پیش بیاید و کودکی در کنار ما باشد، از یک بچه سه یا چهار ساله خجالت میکشیم گناه کنیم. اما ما که “الله اکبر” میگوییم وچنین جسارتی را در محضر او می کنیم، آن وقت “الله” از این بچه هم صغیرتر می شود.
این است که دیگر ذکر نمی آید. یعنی این ذکر، این یاد پروردگار متعال، این گفتن ذكر الله اکبر هنوز آن جایگاه اصیلش را در وجود من نهادینه نکرده و خودش را نشان نداده است. یعنی من هنوز گرفتار الله اكبر نفس هستم، نه الله اکبر به معنای خدای سبحان.
لذا اینکه گفته می شود تهذیب نفس، آیا مقصود عزلت گرایی، گوشه گیری، ذکر کثیر یا عمل کثیر است؟ خیر، اصلا این طور چیزهایی وجود ندارد، بلکه می گویند آنچه انجام می دهید، آن را به ذکر تبدیل کنید. آن را به ذکر واقعی تبدیل کنید. این می شود تهذیب نفس؛ مثلا شما که غذا می خورید بگویید برای خدا، می روید صله رحم کنید بگویید برای خدا. آن وقت زوایدش هم ریخته می شود.
اهمیت رفیق در سیر و سلوک الی الله
مطلب دیگر اینکه رفیق در مسیر حرکت بسیار مهم است. رفيق نصف راه است و شاید بتوان گفت نود درصد راه است. در امثال عامیانه گفته اند: «اگر دو تا اسب را یک جا ببندید، هم رنگ نمی شوند، اما هم آخور می شوند.»
یکی از رفقا از حضرت استاد(آیت الله سعادت پرور) سؤال کردند که حاج آقا رمز موفقیت شما چه بود؟ فرمودند: من موفقیتی ندارم. بعد از چند ثانیه صبر و تأمل فرمودند: «لقمه حلال، رفیق خوب و استاد خوب. علامه طباطبایی رحمة الله علیه را خدا به من رسانده»
ایشان خیلی به رفیق تاکید داشتند. حضرت استاد در پندهای سعادتش می فرماید: «ای عزیزان من! رفقای خود را بشناسید و پس از آن رفاقت کنید. یا غافلین مبادا که رفاقت کنید که شما را معین نیستند به جای خود، بلکه از کار دنیا و آخرت هم شما را عایق و مانع اند»
در جای دیگری می فرمایند: «از مراوده با اشخاص بی مبالات در گفتار و رفتار – اگر چه سالک باشد – باید احتراز جست. مراوده با سالک مراقب بسیار خوب است، ولی اگر صاحب عقايد خاص باشد، نسبت به امور سلوکی نباید جز به آنچه استادش دستور می دهد متوجه باشد، زیرا ایجاد تفرقه می کند، با اهل دنیا و کسانی که جز هم خوردن و خوابیدن و به سراین و آن زدن همی ندارند مراوده مضر است، مگر به قدر ضرورت»
کاری کنید که زندگی تان رنگ و بویی الهی بگیرد
می فرمودند سعی کنید ذکرهایی که دارید، ذکرهای نماز و دعای عهد و ذكر تعقيبات و همه اینها را در حد ثواب نگذارید. کاری کنید که زندگیتان بوی آنها را بدهد. اگر اینطور باشد ذکر می شود. ولی اگر ذکری که شما می گویید، آن را در زندگی تان پیاده نکنید، آن ذکر نیست.
می فرمودند: پس از برطرف کردن موانع اشتیاق به ذکر و تأثير اذکار، آدم به مراتب آن اشتیاق پیدا می کند و دائما خواستار آن است: «إِلَهِی وَ أَلْهِمْنِی وَلَهاً بِذِکْرِکَ إِلَی ذِکْرِکَ». یعنی خدایا به من الهام کن ذکر پیاپی خودت را.ذکر پیاپی نیز یعنی اینکه لحظه ای از تو و از یاد توغفلت نکنم. در همه مراحل تو را ببینم و در همه جا تو را حاضر و ناظر بدانم.
استاد غفاری، کتاب شوق عشق
تارنمای معرفت نفس، بستری برای علاقه مندان به معارف و حقایق اسلامی
